Heeft je bedrijf een persoonlijkheid?
Kun je de persoonlijkheid van je bedrijf in enkele woorden omschrijven? Hoe zien je klanten die persoonlijkheid? Heeft je bedrijf wel een persoonlijkheid? Want zonder persoonlijkheid kun je je moeilijk onderscheiden. Is het moeilijk om het verschil te maken. Moeilijk om de beste werknemers aan te trekken. Moeilijk om een visie te implementeren.
In twee eerdere artikels (Visie, missie waarden), (A vision, a vision, my kingdom for a vision) hebben we aangetoond hoe nauw de bestaansreden (missie) en de visie van een bedrijf met elkaar verbonden zijn. Samen kunnen ze een bedrijf echt transformeren, in lijn met de toekomstige behoeften van de markt. Op voorwaarde dat we ook werken aan de waarden die de persoonlijkheid creëren waarmee we ons duurzaam van de concurrenten onderscheiden.
Een bestaansreden, een sterke visie en … waarden in overvloed?
Een essentieel element bij het opbouwen van een persoonlijkheid aan de hand van de bestaansreden en de visie van het bedrijf, zijn gedeelde waarden.
Waarden trek je aan zoals kledij – ze maken de man en het bedrijf – je stopt ze niet in een koffer die je pas opent in geval het je goed uitkomt. We hanteren waarden omdat ze ons aanspreken en omdat gedeelde waarden teamwerk vergemakkelijken.
De beste methode om de waarden te ontwikkelen die je bedrijf naar de voorgrond van zijn sector zullen stuwen, is opnieuw vertrouwen op de intelligentie en intuïtie van je werknemers.
Vertrekkend van de waarden die iedereen als essentieel beschouwt in zijn of haar eigen leven, formuleert onze methodologie fundamentele waarden die een solide sokkel helpen bouwen voor individueel en collectief gedrag.
Het is interessant om op te merken dat er drie waarden zijn die werknemers steeds opnieuw aanhalen in bedrijven: respect(van de persoon, van meningen maar ook van toezeggingen), transparantie (eerlijkheid als basis voor vertrouwen, open en duidelijke communicatie) en teamgeest(betrokkenheid bij het werk, mogen deelnemen, gehoord worden).
— —
Waarden … die dat niet zijn.
Is het populaire trio leiderschap, innovatie, klantgerichtheidzinvol?
Leiderschap
Dat de CEO leiderschap toont bij het beheer van zijn organisatie en het mobiliseren van medewerkers, vinden we niet meer dan normaal. Het is eigen aan alle leidinggevende functies. Maar een bedrijf is meer dan een team van leiders, het is een bijzondere mix van competenties die elkaar aanvullen en samen de perfecte succesformule vormen.
Innovatie.
Volgens een onderzoek in de Verenigde Staten maakt 90% van de meest getalenteerde en best betaalde werknemers in bedrijven geen nieuwe producten en dragen ze ook niet bij aan de winsttoename. In Europa werkt slechts 17% van de werknemers mee aan initiatieven die toegevoegde waarde creëren, en slechts een deel daarvan door innovatie.
Wie innovatie aanhaalt als waarde voor alle werknemers, staat dus in de woestijn te prediken!
Innovatie kan of moet daarentegen deel uitmaken van de bestaansreden van veel organisaties, en moet meer zijn dan een verwijzing naar technologieën of producten en diensten. In onze geglobaliseerde wereld kan sociale innovatie net zo impactvol zijn om de groei van een bedrijf in een land of continent te verzekeren.
Klantgerichtheid.
Nog een waarde … die er geen is! Dit begrip moet centraal staan in de bestaansreden van je bedrijf, niet op een bord dat de waarden beschrijft. Overigens is het aan te raden duidelijk te omschrijven wat klantgerichtheid concreet betekent voor je werknemers. Wedden dat iedereen er een andere definitie aan geeft? Veel succes dus bij het toepassen!
Waarden op papier, woorden, woorden, woorden
Een waarde die niet kort de rechten en plichten tussen werknemers onderling beschrijft, is niet bijzonder waardevol.
Een voorbeeld. Een bedrijf wil intern ondernemerschap promoten en definieert een van zijn waarden onder de naam ‘durven ondernemen’. Het hoopt zo medewerkers aan te moedigen om meer initiatieven te nemen, op alle niveaus. Maar er is een probleem: meer initiatieven nemen betekent dat we van tijd tot tijd fouten maken.
Tijdens de bespreking van de waarde wordt het recht om fouten te maken aangehaald: een initiatief dat in eerste instantie goed doordacht is, maar dat niet tot het verwachte resultaat leidt en dat een negatieve impact kan hebben, wordt niet gebruikt tegen de persoon of personen die het hebben genomen. Iedereen heeft het recht om fouten te maken, maar ook de plicht om, wanneer er een fout wordt gemaakt, er zo snel mogelijk over te praten met zijn lijnmanager en collega’s. Doelstelling: de fout indien mogelijk ongedaan maken of herstellen en alles in het werk stellen om te voorkomen dat het opnieuw gebeurt.
Als er geen rechten en plichten gekoppeld zijn aan de waarde ‘durven ondernemen’, zal niemand initiatief nemen, uit vrees dat het als een boemerang in het gezicht terugkomt.
Aarzel niet om je waarden fundamenteel te herzien en je werknemers te betrekken bij het (her)formuleren terwijl je hen rechten en plichten toekent. Je zult merken dat dit een hele dynamiek op gang brengt!
Houd er ook rekening mee dat weinig mensen meer dan drie of vier waarden kunnen formuleren door uit te leggen wat ze concreet betekenen in termen van gedrag.
Als je dus denkt dat 5, 6, 7 of zelfs 8 waarden effectief zijn, overschat je misschien wat menselijk mogelijk is. Drie of vier is goed, meer is vaak nutteloos … als je je doelen wilt bereiken!
Van waarden naar gedrag: slechts één effectief recept
Het recept kun je samenvatten in één woord: nabijheidsmanagement.
Wat vind je van onze definitie van het woord ‘management’: “zorg voor je werknemers en zij zorgen voor de machines, producten, diensten en klanten”?
Onze partner ISEOR (Institut de Socio-Economie des Entreprises et Organisations), een van de belangrijkste managementonderzoekscentra in Frankrijk, berekent al meer dan 40 jaar bij meer dan 2000 bedrijven en organisaties het verlies aan economische waarde door een ‘falend’ management. Ze spreken van 20.000 € tot 60.000 € per persoon per jaar! In België zijn de cijfers vergelijkbaar.
Een ‘falend’ management is een management dat zich onvoldoende bekommert om de menselijke interacties binnen een team of met andere teams. Management dat niet heeft begrepen dat het mannen en vrouwen zijn, en geen processen, die economische prestaties leveren.
Over dit onderwerp hebben we een artikel gewijd aan het TFW-virus, dat veel bedrijven aantast (zie Het TFW-virus: trage moordenaar van een bedrijf?).
Waarden moeten top-down worden gepromoot, ‘van bovenaf’. Door ze toe te passen. Door er regelmatig over te praten tijdens teamvergaderingen. Door ‘deugdzaam’ gedrag in de schijnwerpers te stellen. Door heel direct te zijn met iedereen die de waarden niet in het vaandel draagt maar aan zijn laars lapt. Soms zelfs door sancties te nemen voor duidelijke tekortkomingen die niet zonder gevolgen blijven voor het team.
Als je waarden wil implementeren in een bedrijf, is er geen ander recept dan nabijheidsmanagement. Je moet er elke dag aan denken. Er regelmatig over praten. Maar geldt dat ook niet voor de uitvoering van de visie? Van de strategie? Van elk ander evolutionair project?
Waar de wind van de verandering blaast, bouwt de ene schuilplaatsen, de andere windturbines.
De leidinggevende speelt een cruciale rol bij het implementeren van een echt duidelijke visie en dito waarden. Het management draagt een grote verantwoordelijkheid. Maar heeft het management dat begrepen?
Een studie bij 3000 managers in de Verenigde Staten en in Europa bevestigt wat we al lang weten, maar niet altijd in de praktijk toepassen: het is op het niveau van het ‘middle management’ en de personeelsgroep net eronder dat we het grootste potentieel voor creativiteit en dynamiek aantreffen. Hier wordt de meeste toegevoegde waarde gerealiseerd. En het is dus hier dat we de meeste energie zullen vinden om de bestaansreden, de visie en de waarden te implementeren.
Bedrijven die boven het maaiveld uitsteken, hebben het aangedurfd om hiërarchische modellen in vraag te stellen en hebben werknemers betrokken als essentiële elementen voor een permanente verandering. Gaandeweg zijn ze oprechter en authentieker geworden, en daardoor in staat om sneller te schakelen en zich sneller aan te passen dan hun concurrenten. Ze hebben de juiste reflexen ontwikkeld, antilichamen voor het heersende cynisme. Ze hebben de meerderheid van hun personeel ervan overtuigd dat wanneer de wind van de verandering waait, je beter windturbines bouwt dan schuilplaatsen.
De mensen spreken er klare taal. Je erkent je fouten en leert eruit. Je vertelt elkaar de waarheid, maar met respect. Je neemt initiatieven, en aanvaardt dat er al eens iets misloopt.
Kortom, je bent betrokken bij je werk, je onderneemt, wetende dat als het team wint, iedereen individueel wint. En dat heeft ook gevolgen voor de klanten en de omgeving van de organisatie.
Het is de persoonlijkheid die het bedrijf onderscheidt. Het heeft zijn oorsprong in een duidelijke bestaansreden, een ambitieuze visie en gedeelde waarden.
En dat begrijpen consumenten en klanten, maar ook werknemers en investeerders steeds beter!